Het proces
Het advies wat de Bas heeft afgegeven is tot stand gekomen door verschillende gesprekken die gevoerd zijn met o.a. ervaringsdeskundigen, organisaties die zich bezighouden met dit thema, huisartsen, werkgevers, onderwijs zowel basis als voortgezet onderwijs, thuisadministratie, st. Leergeld etc.
Het advies
Uit deze gesprekken is duidelijk naar voren gekomen dat:
- Laaggeletterdheid alle delen van iemands leven raakt;
- Er sprake is van schaamte en faalangst: ”ik ben er te dom voor”;
- Laaggeletterdheid een beperking vormt in verdere toekomstige ontwikkeling bv. binnen het werk.
- Mensen vaak een negatieve schoolervaring hebben waardoor de motivatie om weer te gaan leren niet erg groot is. Een echte school vormt vaak een barrière .
- Dat mensen laaggeletterdheid ook als beperking ervaren in de nieuwe digitale wereld, bv. binnen de werk situatie of thuisadministratie
- De versnippering in het aanbod veel onduidelijkheid geeft: Waar en hoe kan ik beginnen en vooral belangrijk hoe kan ik verder komen.
Preventie…begin aan de voorkant
- Zet vooral in op ouders en kinderen. Een goed VVE-aanbod (Voor en Vroegschoolse Educatie) waarin ook ouders actief betrokken worden
- Voorleesactiviteiten zowel in het Nederlands als in de eigen moedertaal
- Geef meer aandacht aan lezen, formulieren etc. binnen het voortgezet onderwijs
- Ouders te enthousiasmeren om hun eigen kennis op te halen of te verbeteren waardoor ze hun kinderen kunnen ondersteunen (bv. cursus op ouders op herhaling)
- Zet in op kinderen en jongere die van uit thuis niet de stimulans kunnen krijgen bv. door het aanstellen van mentoren
- Zorg dat laag geletterdheid herkent wordt. Train medewerkers van organisaties om het probleem te herkennen en door te verwijzen. Professionals moeten op de hoogte zijn van het aanbod.
Dichtbij mensen organiseren
Een enorme uitdaging in de aanpak van laaggeletterdheid is om mensen te motiveren om hun basisvaardigheden te verbeteren.
- Hierin is het allerbelangrijkste dat we het aanbod laagdrempelig organiseren.
- Denk hierbij aan toeleidende activiteiten zoals koken etc.
- Organiseer het aanbod dicht bij de mensen bv. in hun eigen wijk of buurt. Sluit aan bij hun beleving en interesse. Het gaat om maatwerk.
- Laat mensen ervaren dat ze dingen wel kunnen, wek hun interesse en laat hun ervaren dat leren ook leuk kan zijn.
- Zorg voor een uniform herkenbaar aanbod en garandeer een doorgaande leerlijn.
- Niet blijven hangen in een taalles maar doorstromen naar een volgend niveau en nieuwe mogelijkheden.
- Werk met certificaten, mensen willen hun inzet graag beloond zien.
- Benoem mentoren om mensen te begeleiden en te stimuleren.
Ga versnippering tegen en borg de kwaliteit
Uit de vraaggesprekken blijkt dat er veel versnippering is. De BAS is van mening dat de oplossing ligt in het gezamenlijk oppakken van het probleem. Organisaties, werkgevers, scholen, welzijn en hulpverlening moeten gaan samenwerken en gaan afstemmen.
Stel een werkgroep samen waarin verschillende organisatie zijn betrokken maar vooral betrek ook ervaringsdeskundigen hierbij. Maak een gezamenlijke aanpak en stem af wie en wat kan iedere organisatie bijdragen om dit probleem te gaan oplossen. Laat de schotjes vallen en trek samen op.
Stel een ambitieus doel en verdeel dit in kleine stapjes…hoeveel procent minder laaggeletterden wil men bereiken. Breng prioriteit en focus aan, bij welk doelgroep is de vraag en de behoefte het grootst. Het uitgangspunt is dat meer daadkracht meer slagkracht geeft en dus meer kwaliteit.
Maak een kwaliteit slag, het werken met vrijwilligers is een goede zaak maar deze moeten goed ondersteund worden en wij adviseren dan ook om meer professional in te zetten om deze vrijwilligers goed te ondersteunen
Als Bas zouden we dan ook graag zien dat er een onafhankelijke stedelijke coördinator zou worden aangesteld die er voor zorg draagt dat het onderwerp onder de aandacht blijft, dat het aanbod aan elkaar verbonden en afgestemd wordt en er meer ruimte komt voor de professionals om de vrijwilligers te begeleiden.
Goede en duidelijke communicatie
De ervaring van voorgaande jaren leert dat het moeilijk is om laaggeletterden te bereiken. Een goed communicatieplan hierin is essentieel. Het taboe moet doorbroken worden:
- Maak filmpjes i.p.v. folders.
- Zorg voor een brede verspreiding van voorlichtingsmateriaal (scholen, sportverenigingen, huisartsen, wijkwijzers, moskee etc.).
- Gebruik eenvoudig taal gebruik, zorg voor vertalingen in diverse talen.
- Voer een goede, duidelijke en laagdrempelige campagne. Maak duidelijk dat mensen zich er niet voor hoeven schamen. Belangrijk om een dergelijke campagne terug te laten komen en vooral herkenbaar te laten zijn.
- Gebruik Jip en Janneke taal.
Tot slot
Zoals in het begin al is gesteld vinden wij als Bas het terugdringen van laaggeletterdheid een belangrijk onderwerp binnen onze stad. Wij hebben dit als Bas dan ook een hoge prioriteit gegeven en willen het niet bij een advies laten maar ook zeker het proces blijven volgen. Er is een werkgroep binnen de Bas samengesteld die het proces actief zal blijven volgen.